Κέρκυρα, 4 Οκτωβρίου 2018

Η Διοικητική Διάρθρωση του Δήμου Κέρκυρας

Το θέμα της διοικητικής διάρθρωσης του Δήμου, έχει έρθει ξανά στο προσκήνιο και έχει ανοίξει η σχετική συζήτηση μέσα από ανακοινώσεις και δημοσιεύματα.  Τέθηκε, όπως είναι γνωστό, ως μοναδικό θέμα ημερήσιας διάταξης στο δημοτικό συμβούλιο της 24/9/2018, χωρίς τελικά να συζητηθεί αφού η διαδικασία διακόπηκε.

Η διοικητική διάρθρωση του Δήμου είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη συνολική  λειτουργία του τόπου και επηρεάζει κάθε πτυχή της βιώσιμης ανάπτυξης και της προόδου του. Συνεπώς το TK/ΤΕΕ οφείλει να τοποθετηθεί, συμβάλλοντας στη σχετική συζήτηση.

Υπενθυμίζουμε ότι το ΤΚ/ΤΕΕ έχει πάρει θέση υπέρ του ενός Δήμου κατά τη μετάβαση από τους Καποδιστριακούς στον υπάρχοντα Καλλικρατικό Δήμο, τον Μάιο του 2012, με εκτεταμένη ανάλυση της θέσης του δημοσιευμένη στο τύπο.

Με αφορμή τη δημοσίευση σε ΦΕΚ του «Κλεισθένη», η Δ.Ε. του Π. Τμήματος συζήτησε το θέμα τόσο για το περιεχόμενο του νόμου, όσο και για τη διοικητική διάρθρωση του Δήμου Κέρκυρας.

Στη συνέχεια αναφέρονται οι κύριες τοποθετήσεις των μελών της Δ.Ε. σχετικά με τη διάρθρωση του Δήμου :

1. Το πλήθος των Δήμων πρέπει να είναι αποτέλεσμα της αξιολόγησης τεσσάρων βασικών κριτηρίων: κριτήρια δημοκρατικής λειτουργίας και κοινωνικής συνοχής, κριτήρια οικονομικά, κριτήρια τεχνικά και κριτήρια περιβαλλοντικά. Δηλαδή θα πρέπει να ικανοποιούνται οι σύγχρονες και οι μελλοντικές προϋποθέσεις βιωσιμότητας και ανάπτυξης του τόπου και της άμβλυνσης των ανισοτήτων και των αντιθέσεων μέσα σε πλαίσιο μιας καλύτερης δημοκρατίας.

2. Είναι θεμελιώδες να κριθεί, αν η επίλυση των βασικών προβλημάτων του τόπου θα είναι ταχύτερη και σωστότερη με έναν, δύο ή περισσότερους δήμους στο νησί. Ιεραρχικά, εκτιμούμε ότι τα κορυφαία προβλήματα του τόπου (μεταξύ άλλων πολλών και σημαντικών) είναι τα σκουπίδια, το νερό, οι δρόμοι, οι μεταφορές σε προορισμούς εκτός νησιού και η άναρχη και ανισόρροπη ανάπτυξη.
3. Δεν είναι βέβαιο ότι οι οικονομικοί πόροι, ως κρατική προίκα, θα αυξηθούν αν αυξηθεί το πλήθος των δήμων, ούτε ότι θα αυξηθεί το στελεχιακό δυναμικό. Δεν φαίνεται να προβλέπεται κάτι τέτοιο. Αλλά και οι οικονομικές υποχρεώσεις – δανειακές και άλλες - θα πρέπει να καταμεριστούν στους νέους Δήμους με κίνδυνο να ανατρέψουν την οριακή βιωσιμότητα κάποιου νέου μικρότερου δήμου. Έτσι θα έχουμε στο ίδιο νησί δήμους διαφορετικών ταχυτήτων και δυνατοτήτων, με συνέπεια την όξυνση αντιθέσεων και ανισοτήτων.
4. Στην περίπτωση των πολλών δήμων, η υλοποίηση των τεχνικών έργων αλλά κυρίως των έργων συντήρησης των υποδομών που ήδη υπάρχουν, θα εντάσσονται σε διαφορετικούς προγραμματισμούς, προτεραιότητες και αναπτυξιακά σχέδια, ανάλογα με τους διαφορετικούς δημάρχους και δημοτικά συμβούλια.
5. Είναι απαραίτητο να προτάσσεται το αναπτυξιακό πρόγραμμα του τόπου συνολικά, βασισμένο σε τεκμηρίωση μετρήσεων, επεξεργασμένων στοιχείων, ιεραρχήσεων, και αυτό τελικά να καθορίζει τη διοικητική δομή που θα εφαρμόσει το αναπτυξιακό πρόγραμμα. Τέτοια τεκμηρίωση δεν έχουμε δει.
6. Εκφράστηκε ο προβληματισμός ότι από το αποτέλεσμα φαίνεται πως το μοντέλο του ενός δήμου απέτυχε, οπότε θα πρέπει να οδηγηθούμε σε διάρθρωση με περισσότερους Δήμους. Όμως, η επιτυχία ή η αποτυχία κάθε μοντέλου και κάθε συστήματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους έχοντες την ευθύνη της λειτουργίας του. Πριν όμως αποφανθούμε για τα αίτια της αποτυχίας, πρέπει να αναλύσουμε την κατάσταση σε βάθος. Ένας τρόπος θα ήταν να συγκριθούν τα εκλογικά προγράμματα με τα πεπραγμένα.

Στην περίπτωσή μας, στο ερώτημα «ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε» δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι  φταίει ο γιαλός. 

Μέσα από τον «Κλεισθένη» δίνεται η δυνατότητα ενίσχυσης του ρόλου των Χωρικών Αντιδημάρχων με εκχώρηση αρμοδιοτήτων ώστε να δοθεί η μέγιστη παρεχόμενη από το νόμο διαχειριστική ελευθερία και αυτοτέλεια για την κάθε αντιδημαρχία.

7. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ως νέο στοιχείο, ότι οι νέες τοπικές αρχές θα προκύψουν με την εφαρμογή της Απλής Αναλογικής για πρώτη φορά, και ότι αν προστεθεί η διαίρεση του δήμου, θα αυξηθεί ο βαθμός πολυπλοκότητας και δυσκολίας στη διαχείριση και λειτουργία τους.
8. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ληφθούν ουσιαστικές, ψύχραιμες και κατά συνέπεια σωστές αποφάσεις σε ζητήματα σαν αυτό που συζητάμε, όταν τίθεται σε προεκλογική περίοδο όπου το κλίμα πόλωσης εντείνεται, και όταν επιπρόσθετα βρίσκονται σε εξέλιξη φλέγοντα ζητήματα, όπως είναι τα σκουπίδια που πυροδοτούν τοπικές αντιδράσεις.

Εν κατακλείδι,

Ο ένας ή οι περισσότεροι Δήμοι δεν μπορεί να είναι η αρχή του προβληματισμού. Η αρχή κάθε σκέψης οφείλει να είναι η αναπτυξιακή προοπτική του τόπου και η καλύτερη δημοκρατική λειτουργία του.

Οπωσδήποτε πρέπει να προηγείται ο σκοπός –δηλαδή η βιώσιμη ανάπτυξη και η δημοκρατία- και να ακολουθεί ο μηχανισμός εξυπηρέτησής του –δηλαδή η διοικητική δομή.

Αν δεν τηρηθεί αυτή σειρά, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να αποφασιστεί η διαίρεση ή μη του Δήμου, με μοναδικό γνώμονα το συσχετισμό κομματικών ή παραταξιακών δυνάμεων, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το δημότη και την έννοια του  συνολικού δημόσιου συμφέροντος. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο συνιστά κοινωνική και πολιτική υποβάθμιση στην οποία είμαστε αντίθετοι. Δυστυχώς, αυτά τα είδαμε με τους Καποδιστριακούς Δήμους. Οι εκλογές, προφανώς, είναι ο δημοκρατικός τρόπος της ελεύθερης και νηφάλιας έκφρασης της βούλησης των πολιτών και όχι η μέθοδος περιχαράκωσής του.

Ελπίζουμε ότι το πολιτικό προσωπικό θα διασφαλίσει να μην επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα.

Κοινός τόπος των μελών της Δ.Ε. είναι ότι πριν από κάθε απόφαση για αλλαγή ή μη της Διοικητικής Διάρθρωσης του Δήμου, πρέπει να υπάρχει ουσιαστική δουλειά σε βάθος, επιστημονικά τεκμηριωμένη, να παρουσιαστεί δημόσια σε όλες τις διαστάσεις της (ωφέλειες και επιπτώσεις), και να γίνει διαβούλευση με τους δημότες.

ΑΠΟ ΤΟ ΤΚ/ΤΕΕ