Με την ΥΠΕΝ/Δ ΕΠΕΑ/ 78489/637 (ΦΕΚ 3686Β/2025) εγκρίθηκε ο Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια, σύμφωνα με το άρθρο 25Α του Ν. 4342/2015. Το παραπάνω κείμενο περιγράφει τη μεθοδολογία για τη διαστασιολόγηση και υλοποίηση παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στα κτήρια. Περιγράφονται χρηματοδοτικά εργαλεία που μεταξύ άλλων επιτρέπουν σε εταιρίες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας να λειτουργούν ως ενδιάμεσοι φορείς, μέσω σύμβασης με τον ενδιαφερόμενο, για την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων ή και εγκαταστάσεων.
Μέσα στο παραπάνω πλαίσιο έχει εξαγγελθεί ότι θα υλοποιηθεί το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για το έτος 2026. Οι εταιρίες εμπορίας και παροχής ηλεκτρικού ρεύματος φέρεται να αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου τη διαχείριση και υλοποίηση του προγράμματος. Το παραπάνω στοιχείο θα συμβάλει στο δραματικό περιορισμό του ρόλου του μηχανικού σε υπάλληλο ή μέρος της διοίκησης των εταιριών που δεν διαθέτουν ούτε την τεχνική εμπειρία, ούτε και τις υποδομές να διαχειρίζονται, να σχεδιάζουν και να υλοποιούν τεχνικά έργα.
Η αλλαγή αυτή αλλοιώνει βαθιά τον πυρήνα του «Εξοικονομώ», το οποίο σταδιακά μετατρέπεται από ένα δημόσιο εργαλείο ενεργειακής στρατηγικής σε πλατφόρμα εταιρικής εκμετάλλευσης, χωρίς εγγυήσεις ποιότητας ή τοπικής αναπτυξιακής διάστασης.
Ο παραπάνω σχεδιασμός θα αποκλείσει πολλά μικρά τεχνικά γραφεία και ελεύθερους επαγγελματίες απ’ την άσκηση μιας δραστηριότητας, που όπως έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, έχει στηριχθεί απ’ την εργασία και την τεχνογνωσία τους, και έχει φέρει εις πέρας πλήθος έργων εξοικονόμησης ενέργειας.
Ταυτόχρονα ο παραπάνω σχεδιασμός θα είναι πιθανό να δημιουργήσει σύγκρουση συμφερόντων και αθέμιτου ανταγωνισμό καθώς οι εταιρίες που θα πωλούν ενέργεια θα καλούνται να εφαρμόσουν μέτρα για την εξοικονόμησή της.
Κατανοούμε την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών και την επιθυμία απλοποίησης του πλαισίου. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα οφείλονται κυρίως στην αδυναμία της Πολιτείας να στελεχώσει επαρκώς τους αρμόδιους φορείς και όχι στους ιδιώτες μηχανικούς. Οι μηχανικοί, αντί να αποτελούν μέρος του προβλήματος, έχουν υπάρξει σταθερά η κινητήρια δύναμη που στηρίζει την υλοποίηση του προγράμματος με υπευθυνότητα και τεχνική αρτιότητα.
Η Δ.Ε. του ΤΕΕ Τμήμα Κέρκυρας δηλώνει ότι για το σχεδιασμό και τη διαστασιολόγηση του νέου προγράμματος «εξοικονομώ» είναι απαραίτητη :
• Η πραγματοποίηση διαλόγου με τον τεχνικό κόσμο και το ΤΕΕ, με ουσιαστικό τρόπο.
• Η λειτουργία της αγοράς με όρους ελευθερίας, που θα επιτρέπει την ανοικτή πρόσβαση όλων των πιστοποιημένων μηχανικών και τεχνικών εταιριών, στη συμμετοχή στο πρόγραμμα, και που θα επιτρέπει στους πολίτες να επιλέξουν ελεύθερα χωρίς τη δημιουργία ολιγοπωλίων.
• Η ανεξαρτησία της τεχνικής αξιολόγησης, σε ενεργειακές επιθεωρήσεις και τεχνικές εκθέσεις χωρίς την εμπλοκή εμπορικών φορέων.
• Η υλοποίηση προγραμμάτων που αποσκοπούν στη στήριξη και την ανάπτυξη των περιοχών της Περιφέρειας με τη θεσμοθέτηση μέτρων που θα αξιοποιούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα τοπικά τεχνικά γραφεία και τους επαγγελματίες της Περιφέρειας.
Τα προγράμματα «εξοικονομώ» αποτελούν και πρέπει να αποτελούν χρηματοδοτικά εργαλεία, κοινωνικά προσανατολισμένα, και να στοχεύουν στην ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών μέσω της εφαρμογής πολιτικών για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Αποτελούν και πρέπει να αποτελούν ειδικά προγράμματα τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα που προκύπτουν στο ζήτημα της κατοικίας και συμβάλουν στην εξάλειψη της ενεργειακής φτώχιας. Οι διπλωματούχοι μηχανικοί της περιφέρειας διαχρονικά στήριζαν και στηρίζουν τέτοιες πολιτικές που βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης των πολιτών και συμβάλουν στην άρση κοινωνικών ανισοτήτων, γιατί με τον τρόπο αυτό συμβάλουμε στην ανάπτυξη του τόπου μας και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, ζητούμε τη διατήρηση του επιστημονικού και τεχνικού χαρακτήρα του προγράμματος. Είναι απολύτως απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης θα παραμείνουν στα χέρια εξειδικευμένων μηχανικών, με γνώμονα την ποιότητα, τη διαφάνεια και το συμφέρον των πολιτών.
Ο Πρόεδρος
Γεώργιος Βούλγαρης
Πολιτικός Μηχανικός