"Η έννοια ενός ιστορικού μνημείου δεν καλύπτει μόνο το μεμονωμένο αρχιτεκτονικό έργο αλλά και την αστική ή την αγροτική τοποθεσία που μαρτυρεί ένα ιδιαίτερο πολιτισμό μια ενδεικτική εξέλιξη ή ένα ιστορικό γεγονός. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τις μεγάλες δημιουργίες αλλά και για τα ταπεινά έργα που με τον καιρό απέκτησαν πολιτιστική σημασία." (Άρθρο 1, Χάρτα της Βενετίας)

Η Κέρκυρα είναι ένας ιδιαίτερος τόπος, με πλούσια ιστορική μνήμη, αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά, η οποία αποτυπώνεται σε πλήθος κτισμάτων που σώζονται μέχρι σήμερα. Η εικόνα της αποτελεί μια χαρτογράφηση των διαφορετικών φάσεων της ανάπτυξής της, της ιστορίας της καθώς και της δημιουργικής συνύπαρξης των πολιτισμών που τη σφράγισαν. Η Κέρκυρα είναι ένας ιδιαίτερος τόπος, με πλούσια ιστορική μνήμη, αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά, η οποία αποτυπώνεται σε πλήθος κτισμάτων που σώζονται μέχρι σήμερα. Η εικόνα της αποτελεί μια χαρτογράφηση των διαφορετικών φάσεων της ανάπτυξής της, της ιστορίας της καθώς και της δημιουργικής συνύπαρξης των πολιτισμών που τη σφράγισαν.

Η γνωστοποίηση στο ευρύ κοινό της σημαντικότητας των μνημείων του νομού είναι μείζονος σημασίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης και της επικοινωνίας του κοινού μέσω μιας βάσης δεδομένων θα λειτουργήσει υπέρ της προστασίας και της διατήρησης της ιστορικής μνήμης, με αποτέλεσμα την αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος για τη σύγχρονη γενιά καθώς και για τις μελλοντικές. Θα συμβάλει στην παιδεία, την αισθητική αγωγή και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την πολιτιστική κληρονομιά μας.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η Διοικούσα Επιτροπή του τοπικού Περιφερειακού Τμήματος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, ανέθεσε σε 5μελή Ομάδα Εργασίας, την καταγραφή μνημείων του Νομού Κέρκυρας που υπόκεινται στον αρχαιολογικό νόμο (Ν.3028/28-6-2002, ΦΕΚ 153/α/28-6-2002).

Ο Ομάδα και ειδικότερα οι Άννα Αμυγδαλά, Αρχαιολόγος, Χαράλαμπος Γατσούλης, Τοπογράφος Μηχανικός, Αγγελική Κουρσάρη και Στυλιανός Μπιρμπίλης, Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, κατέγραψε περισσότερα από 1200 μνημεία, εντόπισε τη θέση τους και συνέλεξε πάνω από 2000 φωτογραφίες.

Κατά την αποδελτίωση του υλικού των περιεχομένων των κηρύξεων και της βιβλιογραφίας προέκυψαν ζητήματα όπως: αλλαγή ή λάθος ονομασία οδών ή και αρίθμησης κτιρίων, αλλαγή ονομάτων οικισμών, διπλοκηρύξεις στα ΦΕΚ ορισμένων μεμονωμένων μνημείων, ειδικά στις λίστες των Νεωτέρων Μνημείων, αδυναμία εντοπισμού της σημερινής θέσης ορισμένων μνημείων (π.χ στις λίστες των Ναών που καταγράφηκαν από τη βιβλιογραφία), ορισμένα κτίρια που είναι κηρυγμένα ως Νεότερα Διατηρητέα Μνημεία στην πραγματικότητα έχουν κατασκευαστεί σε παλαιότερες περιόδους (π.χ. το αρχοντικό του Άγγελου Γιαλλινά, όπου ανήκει στην περίοδο της Ενετοκρατίας) κ.α. Για την επίλυση αυτών των ζητημάτων απαιτούνται ενέργειες από τους κατά περίπτωση αρμόδιους φορείς.

Σημαντική παρατήρηση αποτελεί ότι τα μνημεία έχουν υποστεί μεγάλες και τις περισσότερες φορές μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις.

Όλο το υλικό που συγκεντρώθηκε, (πληροφορίες και φωτογραφίες) καταχωρήθηκε σε καταγραφικά δελτία και στη συνέχεια σε βάση δεδομένων. Διατίθεται δε ελεύθερα για περιήγηση και αναζήτηση μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων έξυπνων συσκευών (smart-phones κλπ). To σκέλος αυτό της μελέτης διεκπεραίωσε το 5ο μέλος της Ο.Ε., Δημήτρης Ρίγγας (Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής).

Αν και η καταγραφή και τεκμηρίωση μνημείων και οικιστικών συνόλων είναι μία εργασία που στην πραγματικότητα δεν έχει τέλος, η παρούσα εργασία (Α΄φάση) αποτελεί την αρχή μιας προσπάθειας καταγραφής του αξιοσημείωτου αριθμού μνημείων του Νομού Κέρκυρας, που επιβάλλεται να εμπλουτιστεί στο άμεσο μέλλον με:

  • έλεγχο του βαθμού αλλοίωσης και τεκμηρίωση οικοδομικών φάσεων των καταγεγραμμένων μνημείων
  • την καταγραφή μεμονωμένων μορφολογικών στοιχείων
  • τον εντοπισμό και την καταγραφή κατεδαφισμένων μνημείων
  • ψηφιοποίηση παλαιότερων δελτίων από το αρχείο του ΤΚ/ΤΕΕ
  • την συμπλήρωση, τον εμπλουτισμό και την τυχόν διόρθωση των υπαρχόντων καταγραφικών δελτίων με επί τόπου τεκμηριώσεις ελλειπόντων στοιχείων
  • συμπλήρωση συντεταγμένων και φωτογραφικού υλικού
  • καταγραφή των παραδοσιακών κτιρίων στα ιστορικά κέντρα των οικισμών της υπαίθρου

Ευελπιστούμε ότι η όλη προσπάθεια θα αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο, όχι μόνο για τους μηχανικούς αλλά και για ερευνητές, μελετητές και ενδιαφερόμενους πολίτες.

Η ομάδα εργασίας